Andriessen Festival 2023

► Middagprogramma 

Deel 1 – 16:00u aanvang – Balkonzaal

Henriëtte Bosmans
Complainte du petit cheval blanc - tekst Paul Fort
Het kleine witte paardje gaat moedig voorop. Het weer is slecht, de lente lijkt nooit te komen, maar hij gaat moedig voorop, de rest volgt. Tot hij op een dag wordt getroffen door de bliksem. Het kleine witte paardje zal de lente nooit zien.

Calliope Tsoupaki
De lente is gekomen (I Anixi Eftase)
Mijn vriend, de Lente is gekomen. / 's Avonds maakt ze me wijs / dat ze aan het raam speelt / met haar lichtende sjaal.
Maar in nachtelijke uren / hoor ik jou droevig lied / vluchtig strijken / langs hun bruids-harp.
Mijn vriend, alles is eropuit / mij zoet in slaap te brengen / en mij te zeggen dat je voor immer / van de aardbodem gedoofd bent.
Maar alles zal onwillekeurig mij / aan jou terug doet denken / en alles zal ongemerkt mijn heimwee / maken tot wond.
Mijn vriend, alles is eropuit / mij onwillekeurig / aan jou terug te doen denken.

"I anixi extase" is geschreven op text van de Griekse dichteres Polydouri, dit is de eerste keer dat dit gedicht in muziek is gezet. Dit specific lied maakt deel van de liederen circle “The Face of Love” speciaal geschreven voor Nena Venetsanou en is opgedragen aan Louis Andriessen.

Calliope Tsoupaki
Stemmen (Fones)
Denkbeeldige en geliefde stemmen / van hen die dood zijn, of van hen / voor ons verloren als de doden.
Soms spreken ze in onze dromen, / soms als men mijmert hoort de geest hen.
En met hun klank keren voor één moment terug / klanken uit de eerste poëzie van ons leven - / als muziek, 's nachts, in de verte verstervend.

Fones is geschreven op het gedicht van Kavafis  “Fones".

Henriëtte Bosmans
Lead Kindly Light
Lead kindly light is een hymne opgedragen aan Jo Vincent, op een tekst van John Henry Newman. Deze hymne van hoop werd door Bosmans op muziek gezet aan het einde van de  Tweede Wereldoorlog. Deze monumentale versie van de vaker op toon gezette tekst is het beluisteren waard.

Mezzosopraan Esther Kuiper studeerde aan het Conservatorium van Amsterdam. Met haar warme geluid en brede muzikaliteit voelt Esther zich thuis in zowel opera, oratorium- als Liedrepertoire uit verschillende stijlperioden van barok tot hedendaags. Ze is een graag geziene gastsolist bij o.a. de NTR Zaterdagmatinee en het AVROTROS Vrijdagconcert. In seizoen 2022-2023 staan onder andere Beethoven 9, Mahlers Lieder eines Fahrenden Gesellen en Haydns Schöpfungsmesse met het Orkest van de Achttiende Eeuw op het programma.

Liedpianiste Heleen Vegter speelt klassiekers als Winterreise en Wagner’s Wesendoncklieder en tegelijk zoekt zij met haar duopartners naar nieuwe vormen en verrassende combinaties. Zo bedacht zij Hysteria met sopraan Helena Koonings waarin aandacht voor vermeende geestesziekten van de vrouw; stopte ze klassiek lied in een online jasje - Vitamine Klassiek - met alt-mezzo Eva Kroon en speelt ze dit seizoen o.a. een dynamische voorstelling samen met de Arnhemse dichter Jesse Laport. Samen spelen zij Droomt zij? met muziek van de componistes Anna Cramer en Henriëtte Bosmans. Voor dit festival combineren zij Bosmans met Calliope Tsoupaki.

Henriëtte Bosmans (1895-1952) was een eigenzinnige Nederlandse componiste. Zij kreeg les van onder andere Willem Pijper en Cornelis Dopper. Ze had relaties met Frieda Belinfante, beroemd celliste en zangeres Noémie Perugia voor wie zij vele liederen schreef. In de oorlog was het de half-Joodse Bosmans niet toegestaan op te treden en na de oorlog legde zij zich vrijwel uitsluitend toe op liederen. Haar stijl is het best te omschrijven als modern, robuust en impressionistisch. Kenmerken zijn polytonaliteit en grillige wendingen, zowel tonaal als in maatsoort. In 1994 werd de Henriëtte Bosmansprijs ingesteld, een aanmoedigingsprijs voor Nederlandse componisten.

Calliope Tsoupaki werd op 27 mei 1963 in Piraeus, Griekenland, geboren. Zij woont en werkt in Amsterdam. Tsoupaki studeerde piano en muziektheorie aan het Hellinikon Conservatorium in Athene en compositie bij Yannis Ioanithis. Zij heeft zomercursussen gevolgd bij Iannis Xenakis, Olivier Messiaen en Pierre Boulez en deelgenomen aan de Internationale Ferienkurse in Darmstadt 1984 en 1986 waar zij met Morton Feldman bevriend raakte. Van 1988 tot 1992 studeerde Tsoupaki compositie bij Louis Andriessen en elektronische muziek bij Gilius van Bergeijk aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. In 1993 kreeg zij een beurs voor een verblijf van drie maanden in Budapest van de stichting Pépinières. Tsoupaki heeft voor diverse musici en ensembles gecomponeerd zoals het Nederlands Saxofoonkwartet, Orkest De Volharding, het Nederlands Blazers Ensemble, het Xenakis Ensemble, Het Nieuw Ensemble, het Greek Metropolitan Choir en het Asko Ensemble.

Jennifer Walshe
The Robot, New Proverbs & Climate Change Songs
De liederen werden samengesteld met behulp van AI. Verschillende neurologische netwerken werden getraind op een breed scala van muziek – de Ierse kunstliederen van Ina Boyle, Rhoda Coghill, Hamilton Harty en Charles Stanford; opmerkelijke albums van Ierse artiesten variërend van Enya tot Stiff Little Fingers; alsmede popsongs die in Ierland van de jaren tachtig tot nu in de hitlijsten stonden.

The Robot
I stood for twenty minutes, watching with the museum guard as the robot failed to pick up and fold a towel.
“Is it broken, or is that just the level of technology?” I asked, without removing my eyes from it.
“Who knows,” said the museum guard, “but I could watch it all day.”

New Proverbs
Do not throw a hostage away with a small boat on a cliff edge. / Grow beards over the cats of hatred. / It is more, or not, because a man can be born to the dead man. / Woe to her waist in a yellow house. / The joyful do not have a use for food. / Never touch the axis unless gently. / A woman should delay all hats. / In the slaughter comes the wickedness of the chorus. / Let the roses each grit to their own intensity. / No need to be forgiven. / Everyone prefers everyone. / And it is fine that one should not linger. / Woe is someone's sense of hostage. / The yurt does not bury the withered dragon. / The sun is the dust of the unity. / If your mind is gracious, your relief becomes tension. / A rabbit is NOT good, and no one from his sun. / For the deceased is a gate or a good corner. / Strength for the everlasting majesty of the valleys. / The people of the land are the people of the country and the people are good ale.

Twelve Climate Change Songs
1. OZONE LAYER
ozone layer / “spreading over this sweet land, bringing darkness and terror to the entire world” / hole in the ozone

2. RENEWABLE ENERGY
renewable energy

3. SOLAR RADIATION
solar radiation / sea-level rise / sea-level rise

4. CLIMATE CHANGE
climate change

5. SUFFOCATION, ASTHMA, EXTINCTION
asthma, asthma, extinction / difficulties breathing

6. CARBON EMISSIONS
carbon emissions

7. CORAL BLEACHING
coral bleaching

8. GREENHOUSE EFFECT
greenhouse effect

9. GLOBAL WARMING
global warming

10. ATMOSPHERE
“I’d like to tell you about something that’s close to my heart. Something that should be close to all our hearts. Oh baby, listen to me when I tell you” / Atmosphere

11. CARBON FOOTPRINT
My carbon footprint / Your carbon footprint / Our carbon footprint

12. FEEDBACK LOOP
“Fossil fuel, greenhouse gas, methane, uncertainty, weather, carbon dioxide, anthropogenic, glaciers, parts per million, ecosystem, storm surge, feedback loop.”

De Oostenrijkse zangeres Michaela Riener heeft zich toegelegd op de historische uitvoeringspraktijk van Oude Muziek en de uitvoering van Hedendaagse Muziek. In 2010 sloot ze de Masters opleiding Oude Muziek aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag af. De historische uitvoeringspraktijk en het opsporen van nieuw repertoire en vernieuwende vormen van performance stelt zij voorop in het werk met haar eigen ensembles (Ratas del Viejo Mundo, Utopia Ensemble, Calamus Consort). In een parallel met de oude muziek staat Michaela’s intensieve studie van de hedendaagse klassieke muziek en nauwe samenwerking met componisten. Als soliste was ze te horen op gerenommeerde Europese festivals met muziek van Louis Andriessen, Oscar Bettison, Michael Gordon, Yannis Kyriakides, David Lang, Kate Moore, Martijn Padding, Steve Reich en Wolfgang Rihm.

Laura Sandee (1978) studeerde aan het Koninklijk Conservatorium bij Rian de Waal en specialiseerde zich in muziek van Olivier Messiaen onder leiding van Hakon Austbo aan het Conservatorium van Amsterdam. Laura is pianist van het hedendaags muziekensemble Insomnio, het Natalon Kwartet, het Herz Ensemble, Trio Napolov/Fridman/Sandee en speelt geregeld mee met het Noord Nederlands Orkest. Zij soleerde met verschillende orkesten in binnen- en buitenland (Duitsland, Finland, Siberië). Haar liefde ligt in de hedendaagse muziek; zo nam ze vele cd’s op met Insomnio en Rondane (gespecialiseerd in alle vier vleugelwerken van Simeon ten Holt), en Herz Ensemble (opgericht door de componiste Kate Moore). Tevens is zij als docent verbonden aan het koninklijk conservatorium in Den Haag en als repetitor van het Residentiekoor en Residentie Kamerkoor.

Componist en performer Jennifer Walshe werd geboren in Dublin, Ierland. Haar muziek wordt uitgezonden en uitgevoerd over de hele wereld. Ze ontving beurzen en prijzen van onder meer de Foundation for Contemporary Arts, New York, het DAAD Berliner Künstlerprogramm, het Internationales Musikinstitut, Darmstadt en Akademie Schloss Solitude. Recente projecten zijn onder meer TIME TIME TIME, een opera geschreven in samenwerking met de filosoof Timothy Morton, en THE SITE OF AN INVESTIGATION, een epos van 30 minuten voor Walshes stem en orkest, in opdracht van het National Symphony Orchestra of Ireland. A Late Anthology of Early Music Vol. 1: Ancient to Renaissance, haar derde solo album, verscheen in 2020 op Tetbind. Het album gebruikt AI om canonieke werken uit de vroege westerse muziekgeschiedenis te verwerken. Walshe is momenteel docent compositie aan de Universiteit van Oxford.

Deel 2 – 16:45u aanvang – Parkzaal

Yannis Kyriakides
Elsewhere
Elsewhere voor 2 piano's en media. In 1878 vond een 24-jarige Arthur Rimbaud, die toen al geen poëzie meer schreef, werk in een steengroeve bij Larnaca, Cyprus. Hij bleef daar in verschillende banen tot 1880, toen hij tijdens een ruzie een plaatselijke arbeider met een steen zou hebben omgebracht, waarna hij naar Afrika vluchtte. Elsewhere is gebaseerd op de 5 brieven die Rimbaud in Cyprus aan zijn familie schreef. Deze worden tijdens de voorstelling samen met de partituur geprojecteerd. Naast deze teksten worden 11 foto's van John Thomson, een Engelsman die in 1878 in Cyprus reisde, geprojecteerd en digitaal bewerkt.

Aljosja Buijs studeerde piano en kamermuziek bij Janine van Mever, Marjès Benoist en Willem Brons in Arnhem en Amsterdam. Daarnaast volgde hij masterclasses bij o.a. Detlef Kraus en Yean-Yves Thibaudet en kreeg hij kamermuziekles van o.a. Vladimir Mendelssohn, Colin Carr, Ab Koster en Pascal Devoyon. Hij concerteerde als solist in concerten van Beethoven, Mozart, Haydn, Gershwin, Saint Saëns en Janacek en speelde in zeer verschillende ensembles van China tot Frankrijk. Aljosja heeft een grote liefde voor actuele muziek en cross-over programma’s. Hij speelt al jaren in Orkest De Ereprijs en zoekt in zijn kamermuziek en soloconcerten altijd naar nieuwe verbindingen in de muziek. Op het ArtEZ Conservatorium is hij hoofd van de opleiding Klassieke Muziek. Voor Ligeti kun je hem wakker maken, maar zeker ook voor een mooie Margaux, Murakami, reizen en zelfgemaakte ravioli met salieboter.

Laura Sandee (zie boven)

Yannis Kyriakides werd in 1969 geboren in Limassol, Cyprus, emigreerde in 1975 naar Groot-Brittannië en woont sinds 1992 in Nederland. Hij studeerde muziekwetenschap aan de York University, compositie bij Louis Andriessen in Nederland en promoveerde aan de Universiteit Leiden op zijn onderzoek naar multimedia compositie. Als componist en sound-artist heeft hij meer dan honderdvijftig werken gemaakt, bestaande uit muziektheater, audiovisuele installaties en instrumentale werken. Kyriakides won onder andere de Gaudeamus Award, International Rostrum of Composers, Toonzetters en de Johan Wagenaarprijs voor zijn gehele oeuvre. Hij is als docent compositie verbonden aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.

Pete Harden
Threshold & Release
Threshold & Release is een instrumentale uitbreiding van een elektronisch werk dat oorspronkelijk werd geschreven voor de Gevangenpoort, de voormalige toegangspoort tot de stad Den Haag, en de stadsgevangenis. Akoestisch gescheiden van de buitenwereld is deze gewelfde doorgang een overgangsplaats, een tussenruimte. Het bronmateriaal bestaat uit kloppatronen: ritmische pulsen die ontstaan door het gelijktijdig klinken van twee gelijke tonen. Deze muzikale patronen bestaan uitsluitend als overgangsmomenten, die noch de ene noch de andere toon zijn, en binnen dat voorbijgaande moment ook een punt van oplossing. Hier wordt de symmetrie binnen de architectonische structuur weerspiegeld in het dubbele duo van gitaren en piano's.

Aljosja Buijs (zie boven)

De veelzijdige Nederlandse pianiste Saskia Lankhoorn is een actieve soliste en kamermusicus in de hedendaagse muziekscene. De uit Almere afkomstige Saskia Lankhoorn behaalde haar bachelor en master aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag, onder leiding van Marcel Baudet en Naum Grubert, en studeerde ook bij Rudolf Jansen aan de Academie de Villecroze in Frankrijk, en kort bij Elza Kolodin in Frankrijk en Freiburg. Haar toewijding aan het uitvoeren van hedendaagse muziek dateert al van jongs af aan; in 1995 verscheen ze voor het eerst op de nationale radio met de Sechs Kleine Klavierstücke van Arnold Schönberg. Saskia treedt op met het Asko|Schönberg ensemble en ELECTRA, en heeft nieuwe werken in première gebracht met haar trans-Atlantische pianoduo X88, met de Canadese pianiste Vicky Chow. Ze is medeoprichter van Ensemble Klang, dat wereldwijd heeft opgetreden op festivals als het Huddersfield Contemporary Music Festival, Cultural Olympiad UK 2012 en Sonic Festival in New York City.

Gitarist Sjors van der Mark zoekt graag grenzen op. Grenzen van zichzelf, de muziek, en zijn instrument. Dit heeft zich ontwikkeld tot een voorliefde voor hedendaagse muziek, waar geëxperimenteerd kan worden met klank, techniek en muzikaliteit voor zowel akoestische als elektrische gitaar. Na Sjors’ tienerjaren verdwijnt de elektrische gitaar een tijdje uit zijn dagelijks leven door zijn studie aan het conservatorium te Tilburg. Als Sjors zich in de master aldaar volledig gaat richten op de hedendaagse muziek, neemt ook de elektrische gitaar weer een steeds grotere rol in. Die master heeft Sjors cum laude afgerond, en de elektrische gitaar is inmiddels zijn meest gebruikte instrument in verschillende ensembles en projecten, waaronder het Orkest De Ereprijs.

Componist en gitarist Pete Harden (UK/NL) is een van de oprichters van Ensemble Klang. Als artistiek leider van de groep staat hij al bijna twintig jaar in het middelpunt van hun dynamische benadering van hedendaagse muziek. Als componist werkte hij in opdracht van het Ballet de Lorraine, Rewire Festival, Bang on a Can All-stars en ASKO | Schönberg. Hij werkt regelmatig samen met de Franse choreografe Maud le Pladec en schreef muziek voor de producties 27 Perspectives and Static-Shot. Zijn werken zijn uitgebracht op BIS Records, Lumière Noire en Ensemble Klang Records. "een fantasmagorische folio" - Libération, "verrukkelijk mooi, overgoten met een warme uitstraling [...] die de zuiverste innerlijke extase verwoordt". - 5against4.com

Deel 3 – 17:30u aanvang – Muzenzaal

Christiaan Richter
Remgewogen
Remgewogen is een stuk voor solo klassieke gitaar, geschreven voor Martin van Hees. De titel is het resultaat van een autocorrectie in een bericht geschreven op een mobiele telefoon. Het woord is niet te vinden in het woordenboek en bestaat in de praktijk waarschijnlijk (nog) niet. "Met dit stuk heb ik geprobeerd enkele persoonlijke manieren te ontdekken om te schrijven voor de gitaar als solo-instrument", zegt Richter. "Voor niet-gitaristen is de gitaar niet altijd het gemakkelijkste instrument om voor te schrijven, idiomatisch gesproken, dus leende ik er een van Martin en probeerde er mijn weg op te vinden. De techniek van het tikken op de toets wordt veelvuldig gebruikt in het stuk - waarschijnlijk omdat ik gewend ben piano te spelen."

De klassieke gitarist Martin van Hees werd omschreven als een ‘musician with outstanding musical expression’ door zijn professor Zoran Dukic aan het Koninklijk conservatorium Den Haag. In 2014 slaagde Martin cum laude voor zijn masterstudie en ontving hij een onderscheiding voor zijn bijdrage aan de hedendaagse muziek. Als eerste Nederlandse gitarist maakte Martin een album met uitsluitend solowerken voor de klassieke gitaar van levende, Nederlandse componisten. ‘ Remgewogen’ (2018) heet het album en naast de opnames zijn er video’s met interviews van de componisten gemaakt. Martin is actief met duo LeCoultre&VanHees (viool en gitaar) met wie hij meerdere malen op NPO Radio4 te horen was. Met het hedendaagse muziek ensemble Kluster5 speelde Van Hees bijna 50 wereldpremières van nieuwe composities.

Christiaan Richter is een Nederlandse componist die compositie studeerde aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag bij Martijn Padding, Guus Janssen, Diderik Wagenaar en Calliope Tsoupaki, en kreeg pianolessen van Gerard Bouwhuis. Richter schrijft voor verschillende combinaties, van uitgebreid compositorisch onderzochte solowerken als Remgewogen voor Martin van Hees, Droplets voor Konstantyn Napolov, en Afbuigingsjuk voor Vincent van Amsterdam, tot ensemblewerken als We Get Requests, en orkestwerken als Motion Blur Streaks voor het Nederlands Studenten Orkest (o.l.v. Jurjen Hempel), Wendingen en 2270 voor het Koninklijk Concertgebouworkest (o.l.v. George Benjamin, en Gustavo Gimeno).

Kate Moore
Sadness
‘Sadness’ (2015) is een werk voor viool en cello, gecomponeerd door Kate Moore (1979). Zij vertelt hierover het volgende: ‘Ik heb het geschreven in Tanglewood (Massaschuttes, USA). Het voelde alsof het een brief was, alsof ik die schreef aan mijn grootmoeder die ik nooit heb gekend. Het stuk is bitterzoet en melancholisch, en is geïnspireerd op Spaanse volksmuziek.’ Sadness begint met zich herhalende ritmes en intervallen in de cello als een laag onder lange, emotionele tonen in de viool. Er volgen verschillende secties die abrupt in elkaar overgaan met continu doorgaande bewegingen, langzaam toewerkend naar een emotionele climax.

Alice Siu is afgestudeerd aan de masteropleiding van het ArtEZ conservatorium in Zwolle, met als hoofdvak viool. Ze speelt vaak bij orkesten zoals het Nederlands Studenten Orkest, het Nederlands Strijkersgilde en het ArtEZ poporkest. Ze volgde masterclasses bij Simon Fischer en Markus Däunert. Momenteel is ze orkestlid bij het Oost-Gelders Symphonieorkest.

Wisse de Rijk (1992) begon zijn cellostudie aan het ArtEZ conservatorium in Zwolle bij Jeroen Reuling en Karlien Bartels, waar hij In 2020 zijn diploma Bachelor Klassieke muziek behaalde. Hij volgde masterclasses en cursussen bij onder meer René Berman, Florent Maigrot, Maria Hol, Marcio Carneiro, Pauline Milone en meer. Hij treedt regelmatig op, meestal in ensembleformatie. Momenteel maakt hij deel uit van het Kobari Trio. Verder is hij verbonden aan het strijkkwartet Che-Vanno en werkt hij op dit moment mee aan de muziektheaterproductie Dagboek van een Vluchteling. Daarnaast is hij actief als cello docent bij muziekschool Pianoforte in Ommen en Coevorden.

Kate Moore (1979) is een Australisch-Nederlandse musicus en componist van nieuwe muziek. Na haar masteropleiding aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag woont ze sinds 2002 in Nederland en in 2013 promoveerde ze aan The University of Sydney. In 2017 ontving ze de Matthijs Vermeulen Prijs, de meest prestigieuze Nederlandse prijs voor componisten, voor haar werk The Dam in opdracht van The Canberra International Festival. Haar grote werk Sacred Environment ging in première door The Netherlands Radio Philharmonic Orchestra and choir met solisten Alex Oomens en Lies Beijerinck, tijdens The Holland Festival Proms in Het Concertgebouw. Haar werken zijn uitgebracht op grote labels waaronder het Grammy en Eddison genomineerde album Dances and Canons, uitgebracht op ECM New Series en de Cantaloupe release Stories for Ocean Shells. Moore is internationaal actief en heeft werken laten uitvoeren door gerenommeerde ensembles als ASKO|Schönberg, Alarm Will Sound, The Bang On A Can All-Stars en Icebreaker. Haar werken zijn uitgevoerd op locaties als het Concertgebouw, Carnegie Hall en het Sydney Opera House en op grote festivals als het Holland Festival, ISCM World Music Days en MATA.

Louis Andriessen
Deuxième Chorale
Deuxième chorale, geschreven voor een speeldoos, of glockenspiel, maakt deel uit van de bundel The Memory of Roses, die Ron Ford samenstelde toen hij een tijdje verbleef in het huis van Louis en Jeanette Andriessen aan de Keizersgracht (Amsterdam), toen zij weg waren. Kluster5 arrangeerde en voerde deze miniatuur uit als een groet op een speciale dag: Louis Andriessens 81ste verjaardag.

Celia Swart
Hoge Uren
Uit de serie Den Haag horen we het tweede deel Hoge Uren. In de ochtendspits haasten honderden mensen zich door elkaar heen. Op weg naar kantoor, op weg naar de grote hoge gebouwen. En dan ineens een moment van rust, een stilte voor de storm. Het duurt niet lang voordat de drukte terugkeert. Iedereen keert huiswaarts in de avondspits. Een andere dag wacht op hen, vol met Hoge Uren.

Louis Andriessen
Hout
Hout werd voor Loos geschreven op verzoek van Dirk Simons. Hoewel het hele werk in principe een strikte canon is, liggen de opeenvolgende stemmen zo dicht bij elkaar dat het meer lijkt op een unisono-melodie met takken.

De ongebruikelijke instrumentatie van het Haagse ensemble Kluster5 creëert gelegenheden om veel verschillende muziekstijlen te verkennen; van hedendaags klassiek tot nieuwe muziek beïnvloed door jazz en pop. Het spelen van speciaal voor het ensemble geschreven werken geeft het kwintet een nieuw en ongehoord geluid. Kluster5 werkt regelmatig samen met componisten van hun eigen generatie en probeert nieuwe muziek naar een jong publiek te brengen. Het ensemble presenteert zich op verschillende manieren en vormen door samen te werken met toonaangevende artiesten uit verschillende disciplines zoals dans, film en fitness, bijvoorbeeld in hun live-muziek workout Workout Union en hun visuele album Perceived Reality.

Louis Andriessen (zie onder)

Celia Swart (1994, NL) is hedendaagse componist, beeldend kunstenaar en saxofonist. Na haar bacheloropleiding aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag schreef ze composities voor orkesten als het Koninklijk Concertgebouworkest, Residentie Orkest en ensembles als Nieuw Ensemble en Kluster5. Ze speelt en schrijft ook muziek voor haar eigen moderne jazzgroep SWART. Haar werken zijn abstract, maar narratief gedreven en met een vleugje minimalisme. Een klankwereld met harmonische kleuren en melodische expressie wordt ook weerspiegeld in haar visuele media.

► Avondprogramma

Legacy – 19:45u aanvang – Muzenzaal

Louis Andriessen
Song line 1
Song line 1 is een stuk van Louis Andriessen dat nooit uitgegeven is. Gecomponeerd in 1990 voor een dansproductie – met een choreografie van Beppie Blankert, die veel met Andriessen werkte –, het is een werk in vier delen, waarvan het eerste vandaag wordt gepresenteerd. Deze versie werd gearrangeerd door Erik-Jan de With.

Steve Martland
Dance works nr 2
Opzwepend en feestelijk, de ritmische eisen en lichamelijkheid van Dance Works hebben hun oorsprong in rock, jazz en zelfs de dynamische syncopen van middeleeuwse dansmuziek. Steve Martland werkte samen met het London Contemporary Dance Theatre en Aletta Collins' originele choreografie draait om de vergeefse pogingen van een enkele danser om zich bij een grotere groep aan te sluiten. Terwijl de muziek bewust alle verhalende elementen vermijdt, wordt dramatische spanning gecreëerd door gelijktijdige dissonante en consonante harmonie.

Louis Andriessen (zie onder)

Steve Martland werd geboren op 10 oktober 1954 in Liverpool en studeerde compositie in Nederland bij Louis Andriessen. Martland verwierp academische dogma's ten gunste van een veelheid aan muzikale invloeden, zowel oude als moderne, 'serieuze' en volkse. Hij werkte veel samen met artiesten buiten de klassieke instellingen - Nederlandse en Amerikaanse groepen, freelance musici en vooral zijn eigen Steve Martland Band die internationaal met zijn muziek toerde. Martlands grote orkestwerk Babi Yar (1983) ging vrijwel gelijktijdig in première in de VS door het St. Louis Sympony onder Leonard Slatkin en in het Verenigd Koninkrijk door het Royal Liverpool Philharmonic Orchestra en Nicolas Cleobury. In 2006 en 2007 was hij composer in residence op het ETNA Music Festival in Sicilië. Hij schreef het proefstuk voor het TROMP International Music Festival and Competition, Starry Night voor percussie en strijkkwartet, en Sea Songs voor Ars Nova Copenhagen onder leiding van Paul Hillier. Martland overleed onverwacht op 7 mei 2013.

RKST21 – 20:30u aanvang – Parkzaal

Inge Ettema
Maandag in Mei
Maandag in Mei is een compositie waarin contrast centraal staat. Inspiratie voor dit werk is de grote afwisseling die er in uren, dagen, weken en maanden kan zitten. Met name het contrast tussen de vrije uren, waarin de humor, de vrijheid en de gezelligheid vloeit, en de kille, trage uren waarin je alles bij elkaar kan schelden omdat het leven even niet mee zit. Laat u verrassen door het levendige ‘Maandag in Mei’.

Julius Moerdijk
Frozen Planet
De filmmuziek ‘Frozen Planet’ is geschreven bij een scène uit de onnavolgbare en absurdistische comedy science-fiction serie ‘The Orville’. De scène toont een post-apocalyptische bevroren planeet. We zien twee mannen in ruimtepakken door een sneeuwlandschap ploeteren op hun queeste een magnetron te stelen uit een verlaten opslagplaats. Na een gevaarlijke achtervolging weten ze uit de handen van aliens te blijven en verdwijnen met hun ruimteschip de ruimte in. De muziek begint mysterieus en wordt na de ritmische introductie van de marcherende aliens snel en vol actie. Met het muziekstuk is geprobeerd de humor, het absurdisme en de spanning te versterken.

Tilen Lebar
LĪMEN VI
The first movement named 'Preliminality' includes metaphorical deviation of the present state and forms a minimalistic and repetitive sonic environment throughout the ensemble and electronics. The 'Preliminality' does not evolve. It is somehow static (i.e. from the harmony, sound and the macro form point of view). The second part is the 'Liminality' where the sense of sequential development comes along. The identity changes and transitions through a 'destructive' progression of the viable sounds of micro-processes (i.e. interferences and beatings with micro- tonal changes).  The macro form and the spectral chords enable further development. Moreover, the sonic environment of the second movement becomes fluid and transitions into the third part of the Limen VI itself. This is achieved through the use of different synthetical and analytical techniques (i.e. the acoustic response of the space, instrumental acoustics, Ring Modulation, Frequency Modulation & Harmonic Spectrum). 'Postliminality' becomes the conclusion of the piece that reflects 'Liminality' and takes over a new identity. It meticulously draws a parallel with the two previous movements and loops in a circle of the static environment. “Tunnel I see, enlightened. Transform me, ubiquity. Instability, invisible reminder!”

Yannis Kyriakides
Anomia
Anomia is een audiovisuele compositie voor zangeres, groot ensemble, video en elektronica. Het concept van het werk komt van de taalspecifieke stoornis die bekend staat als het "Tip of the Tongue Syndrome", waarbij het belangrijkste symptoom het onvermogen is om bekende woorden op te roepen. De compositie citeert teksten van Alexander Luria, Charles Baudelaire, Robert Kelly, Ciaran Berry, Xiao Yue Shan, Billy Collins en Ann Laura Stoler. De compositie heeft de vorm van een audiovisueel essay, in muziek, beelden en woorden die raken aan wat het betekent om iets op het puntje van je tong te hebben en het niet te kunnen uitdrukken. De in het werk gebruikte foto's zijn van Johannes Schwartz.

Christiaan Richter
muTaTum
Art Tatum (1909-1956) was een legendarische en ongelooflijk virtuoze jazzpianist wiens werk een belangrijke invloed had op de ontwikkeling van de jazz - saxofonist Charlie Parker. Parker nam een baantje als afwasser in een club, speciaal om Tatum daar elke avond te kunnen horen spelen - en kreeg de grootste bewondering van componisten als Stravinsky, Gershwin en Rachmaninov. Er zijn talloze dingen in Tatum's opnames die opmerkelijk en ongewoon zijn. In muTaTum heeft Richter een aantal fragmenten uit Tatum's spel als uitgangspunt gekozen en vervolgens zijn fantasie de vrije loop gelaten om ze op verschillende manieren in een nieuwe context te vervormen.

Kristia Michael is een Cypriotische vocaliste en componiste/sound-artist gevestigd in Nederland. Ze richt zich op oude en hedendaagse muziek en is geïnteresseerd in het onderzoek en gebruik van vocale extended technieken, pure tonen, folk timbres en performance art. Ze werkt samen met oude en hedendaagse muziekfestivals in heel Europa en zet zich in voor de samenwerking met componisten voor opdrachten, wereldpremières, opnames, diverse projecten en opera's. Haar composities en geluidsinstallaties zijn in première gegaan/gepresenteerd in nieuwe muziekfestivals, musea en tentoonstellingen. Ze is oprichter en artistiek leider van het middeleeuwse muziekensemble Sibil•la Ensemble (NL).

Severin von Eckardstein is één van de belangrijkste Duitse pianisten van zijn generatie en voelt zich thuis in solo- en orkestconcerten op vele grote podia over de hele wereld. Hij studeerde o.a. onder Prof. Szczepanska en Prof. Brendel. Hij is bekend van de serie Meesterpianisten in Het Concertgebouw en het winnen van de eerste prijs van de zeer prestigieuze Koningin Elisabethwedstrijd in 2003. Hij speelde geprezen concerten in samenwerking met grootheden als Paavo Järvi, Jaap van Zweden en Valery Gergiev, Barnabás Kelemen, Isabelle van Keulen, Igor Levit en Isang Enders over de hele wereld en prijkt op een groot aantal cd’s van divers repertoire. Hij geeft zelf al geruime tijd masterclasses, onder meer in Zuid-Korea, Finland, België, Nederland en aan de UdK Berlijn. Samen met Franziska Hölscher richtte hij de kamermuziekreeks Klangbrücken op in het Konzerthaus in Berlijn. Zijn cd-opnames, waaronder werken van Schubert, Skrjabin, Medtner, Wagner en Schumann, hebben talloze prijzen gewonnen.

Tilen Lebar (1993) is een Sloveense componist, improvisator en saxofonist, gevestigd in Den Haag. Hij is actief in de geïmproviseerde muziekscene en de interdisciplinaire kunsten. Zijn klankwereld onthult een grote kennis van zowel individuele instrumentale uitgebreide technieken als overwogen kleuren, gedetailleerde structuren in klankkleuren en een grondige kennis van de traditie van hedendaagse westerse kunstmuziek en diverse experimentele vlakken. Critici beschrijven zijn muziek als: '[...] genadeloos interfererend met gedachten, trans wezenlijk doordringend in het lichaam, gevaarlijk schuddend in de moleculen, indrukken, gevoelens, twijfels en angsten opwekkend.' Tilen sloot zijn Master Saxofoon af aan de Muziekacademie van Ljubljana onder begeleiding van Matjaž Drevenšek en Miha Rogina. Hij studeerde compositie onder begeleiding van Uroš Rojko aan dezelfde universiteit en sloot zijn Master Compositie af aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag onder begeleiding van Peter Adriaansz, Guus Janssen en Cornelis De Bondt.

Yannis Kyriakides (zie boven)

Christiaan Richter (zie boven)

21:45u aanvang – Foyer

Yannis Kyriakides & Andy Moor
Rebetika
Andy Moor (gitaar) en Yannis Kyriakides (computer) deconstrueren en monteren liefdevol hun favoriete rebetika muziek in een set van stukken die een brede muzikale visie omvatten. Dit is een ongewone en originele kijk op de zogenaamde "blues"-muziek van de Griekse diaspora uit het begin van de 20e eeuw. De muziek beweegt zich van meer gecomponeerde en gearrangeerde uitvoeringen van de oude melodieën, tot volledig geïmproviseerde stukken die een gevoel van de geste en klankkleuren van de bronmuziek proberen te grijpen, zij het met een hedendaags accent.

Andy Moor staat bekend om zijn unieke stijl van gitaarspelen, variërend van de rauwe postpunkstijl in groepen als the EX, Dog Faced Hermanns, en Kletka Red en meer recent Lean Left (met Terrie Ex, Ken Vandermark en Paal Nilssen Love), tot de sonische improvisatie-uitingen op samenwerkingen met DJ rupture Kaffe Matthews, John Butcher en Thomas Lehn, Anne James Chaton en Christine Abdelnour. Samen met Yannis Kyriakides en Isabelle Vigier richtte hij het platenlabel Unsounds op.

Yannis Kyriakides (zie boven)

RKST21 is hét orkest van de 21e eeuw. Orkest De Ereprijs bundelt hierin krachten met partners naar een symfonische bezetting van ruim dertig muzikanten. Naast de veertien leden van Orkest De Ereprijs vullen negen strijkers, blazers, slagwerkers, diverse exotische instrumenten, solisten en voca en de bezetting aan. Met muzikanten van partners Phion, Nationaal Jeugdorkest, ArtEZ en meer ontstaat hiermee een zeer rijk klankpalet met ongekende mogelijkheden voor de moderne componist. RKST21 speelt bijzondere stukken die speciaal voor deze bijzondere bezetting zijn gecomponeerd. We vragen steeds opnieuw een vooraanstaande dirigent, zoals Clark Rundell, Jurjen Hempel en Manoj Kamps, om RKST21 leiding en kleur te geven. Vaak spelen visuele elementen of elektronica een aanvullende rol die het extra spannend maken. De componisten komen van verschillende culturele achtergronden, genders en generaties. We geven jonge componisten nadrukkelijk een kans om voor RKST21 te componeren. 
Componisten die eerder voor RKST21 werken maakten zijn o.a. Martijn Padding, Ted Hearne, Holly Harrison, Giuliano Bracci, Trevor Grahl, Ed Bennett en Christiaan Richter. Dankzij deze bezetting zijn uitvoeringen van o.a. Louis Andriessen, Michael Daugherty, David Lang, Mark-Anthony Turnage en Julia Wolfe mogelijk gemaakt. Solisten zijn o.a. Caroline Cartens, Sterre Konijn, Michaela Riener, Jan Rokyta, Ermis Theodorakis en Severin von Eckardstein.
RKST21 beschikt zowel over een aantal van de karaktereigenschappen en voordelen van een symfonisch of kamerorkest – immense mogelijkheden op het gebied van kleuren, speelwijzen, instrumentatie, contrapunt, en dynamische verschillen – als van een ensemble zoals bijv. transparantie, wendbaarheid, stilistische diversiteit, en heel belangrijk: componisten kunnen zeer nauwgezet en gedetailleerd samenwerken met de individuele musici, iets wat normaliter bij symfonieorkesten ongebruikelijk en ook vanuit praktisch opzicht niet mogelijk is. ‘The best of both worlds’ dus, en zo vormt RKST21 een ideaal laboratorium en uitvoeringsapparaat voor de componisten van nu. Hiermee brengt De Ereprijs steeds weer een uitgebreid, veelzijdig, verrassend en actueel programma.

Orkest de Ereprijs geeft opdrachten aan componisten voor muziekstukken die het orkest zelf uitvoert. Daarnaast neemt het collectief het initiatief voor vernieuwende, interdisciplinaire projecten die het realiseert in samenwerking met partners. Met deze aanpak heeft De Ereprijs een eigen plaats verworven in de wereld van de gecomponeerde muziek van nu.
De belangrijkste pijlers van het collectief zijn vernieuwing, educatie, talentontwikkeling en interdisciplinariteit. De opdrachten en concerten zijn multidisciplinair; wij werken samen met zangers, beeldend kunstenaars, theatermakers, dansers en filmmakers. Of het nu rockende elektronica is, klassiek modern en actueel of gewoon serieus hard, Orkest De Ereprijs weet het publiek te verrassen met een eigen klankkleur.
Het orkest heeft een vaste veertienkoppige bezetting waarmee het kan voldoen aan de vaak specifieke wensen van hedendaagse componisten, bestaande uit Marije van den Berg (fluit), Jacqueline van Brink (fluit), Hans Witteman (klarinet), Sabine Laar (saxofoon), Erik-Jan de With (saxofoon), Sjoerd Pauw (trompet), Peter de Hoop (trombone), Beppie Schalken (trombone), Jeroen van Dijk (hoorn), Dineke Griek (tuba), Aljosja Buijs (piano), Sjors van der Mark (elektrische gitaar), Herman Lamers (basgitaar) en André Groen (slagwerk).
De artistieke leiding is in handen van Aspasia Nasopoulou.

Phion, Orkest van Gelderland & Overijssel, wil voor zoveel mogelijk mensen van betekenis zijn met live symfonische muziek. Onder leiding van chef-dirigent Otto Tausk biedt Phion een grote variëteit in muzikale programma’s met als doel te vernieuwen en te verrassen. Grenzen worden verlegd en kaders van traditionele concertbeleving, concertzaal en het vak van orkestmusicus worden doorbroken. Het orkest introduceert nieuwe thema’s en gaat samenwerkingen aan binnen en buiten het eigen vakgebied. Zo klinkt Phion elke keer anders en valt er voor iedereen iets te ontdekken.
Door samen te werken met culturele partners, maar ook met coaching in de amateursector, het begeleiden van de Nederlandse Reisopera en diverse koren, muziekeducatie en talentontwikkeling, vervult Phion een actieve rol in de Gelderse en Overijsselse samenleving en ver daarbuiten en is het orkest een trots onderdeel van het culturele netwerk van deze twee Nederlandse provincies.

"Waar je uiteindelijk naar zoekt, is een nieuwe schoonheid", zei Andriessen zelf ooit over zijn composities. "Het is niet precies uit te leggen waarom iets nou zo verschrikkelijk mooi is. Dat is het geheim van de schoonheid en daar ben je de hele dag mee bezig."
Louis Andriessen geldt als de meest invloedrijke Nederlandse componist van zijn generatie. Hij speelde een belangrijke rol bij het ontstaan van de Nederlandse ensemblecultuur en wordt gezien als een van de grondleggers van de zogenoemde Haagse School. Zijn muziek omvat alle muzikale genres, maar hij had voorliefde had voor theater, literatuur, dans en film. In zijn composities lag de nadruk op complexe akkoorden, gespeeld op blaasinstrumenten. Andriessen gebruikte zelden strijkinstrumenten.
Andriessen groeide op in Utrecht in een muzikaal gezin. Zijn vader Hendrik en oudere broer Jurriaan componeerden ook, zijn zussen speelden piano en fluit. Na een opleiding aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag studeerde hij bij Luciano Berio in Milaan en in Berlijn. De componist zette zich af tegen het conservatisme in de muziekwereld. Samen met Reinbert de Leeuw was hij eind jaren 60 de initiatiefnemer van de Aktie Notenkraker om te strijden voor meer waardering voor moderne klassieke muziek. Begin jaren 70  werd Andriessen benoemd tot docent instrumentatie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en later tot docent compositie. In 1972 richtte hij samen met Willem Breuker het ensemble De Volharding op. 
Andriessens eigenlijke doorbraak kwam met het grootschalig opgezette maar minimalistische compositie De Staat (1976). Hij schreef het stuk om een bijdrage te leveren aan het debat over de verhouding tussen muziek en politiek. Voor De Staat werk kreeg Andriessen in 1977 zowel de Matthijs Vermeulenprijs als de eerste prijs van het International Rostrum of Composers.
In de jaren 80 begon hij zich steeds meer toe te leggen op toneel- en filmmuziek en muziektheater. Bekende werken van Andriessen zijn de opera's De Materie, Rosa en Writing to Vermeer. De laatste twee ontstonden uit een samenwerking met Peter Greenaway, net als M is for Man, Music en Mozart, waarvoor hij begin jaren 90 opnieuw de Matthijs Vermeulenprijs kreeg. In 2008 werd Andriessen benoemd tot hoogleraar in de Scheppende Kunsten aan de Universiteit van Leiden. Datzelfde jaar ontving hij de Johan Wagenaarprijs voor zijn gehele oeuvre en ging de filmopera La Commedia tijdens het Holland Festival in première. Voor deze opera werd hij in 2011 beloond met de Grawemeyer Award for Music Composition van de Universiteit van Louisville. Hij kreeg deze Amerikaanse prijs juist omdat hij met dit werk de traditionele grenzen tussen muzikale genres en disciplines overschreed.
De Ereprijs heeft jarenlang samengewerkt met Louis Andriessen en hij was een voor ons een steun en toeverlaat bij onder meer onze jaarlijkse Young Composers Meeting. Met het Andriessen Festival willen we zijn vernieuwende initiatieven en zijn onschatbare bijdrage aan de moderne klassieke muziek levend houden.